Europees initiatief ESAP maakt toegang tot betrouwbare duurzaamheidsdata mogelijk: wat betekent dit voor financials?

Het duurt weliswaar nog even, maar het is van belang dat financials zich nu al voorbereiden op het platform ESAP waarop financiële én duurzaamheidsinformatie van bedrijven gratis beschikbaar wordt gemaakt. Om als organisatie te kunnen claimen dat je duurzaam bezig bent of als een consument een weloverwogen keuze wil maken, is data nodig om te meten of duurzaamheidsdoelstellingen worden gehaald. Nu is dat heel lastig. Het European Single Access Point (ESAP) moet daar verandering in brengen. Dit initiatief van de Europese Unie zorgt voor een centrale database, die informatie over duurzaamheid gestructureerd opslaat en toegankelijk maakt voor iedereen, zelfs over landsgrenzen heen. Business Consultant Noah de Groot vertelt meer over dit Europese initiatief. 

Duurzaamheid en data zijn misschien wel de twee grootste ‘buzzwords’ van deze tijd. Iedere organisatie wil data gedreven werken en daarnaast een steentje bijdragen aan het verduurzamen van onze planeet. Ook particulieren vinden duurzaamheid steeds belangrijker en verwachten dit ook van hun bank, verzekeraar of pensioenfonds. Binnen de EU is deze data niet overal beschikbaar, of lopen kosten voor het opvragen van deze data hoog op.  ESAP zorgt er straks voor dat beleggers, financiële dienstverleners maar ook klanten inzicht kunnen krijgen in de financiële- en duurzaamheidsdata van alle bedrijven in de EU. Dit betekent niet dat er extra rapportageverplichtingen opgelegd worden aan organisaties, ESAP is namelijk een platform voor reeds openbaar gemaakte informatie.

Wat betekent ESAP voor financiële dienstverleners?

De impact van ESAP voor financials is tweeledig. Aan de ene kant zullen zij namelijk op een gestandaardiseerde manier hun financiële- en duurzaamheidsdata aan moeten leveren voor opslag in ESAP. De exacte scope van informatie die beschikbaar moet zijn, en dus aangeleverd moet worden, is nog niet duidelijk. Verschillende partijen pleiten voor een ‘MVP’ versie van ESAP bij implementatie, waarin alleen essentiële financiële- en duurzaamheidsdata beschikbaar zijn. In een latere fase zou dan meer data toegevoegd kunnen worden.

Naast het aanleveren van data aan ESAP over hun eigen organisatie, kunnen financials zelf ook gebruik maken van het platform. De data die beschikbaar wordt gesteld door ESAP speelt namelijk een grote rol in het besluitvormingsproces voor investeringen in andere ondernemingen. Zo kan een bank op basis van data bepalen of ze een lening verstrekken voor een duurzaam initiatief, of bepaalt een pensioenfonds of ze een organisatie toe willen voegen aan hun groene beleggingsportfolio.

Hoewel het een mooie ontwikkeling is dat deze data straks universeel beschikbaar zijn, kan het aanleveren van data of het onderhouden van de daarbij behorende IT systemen kostbaar zijn voor leveranciers. Een ‘fee’ voor frequent gebruikers van ESAP is daarom een voorstel dat nog op tafel ligt. Gezien een financial zowel leverancier als gebruiker kan zijn van ESAP, zou dat voor extra kosten kunnen zorgen.

Tijdslijnen opgeschoven

Hoewel het initiatief voor vrije, toegankelijke toegang tot duurzaamheidsdata op bijval kan rekenen, duurt het nog even voordat ESAP geïmplementeerd is. De Europese Commissie deed het voorstel voor de implementatie van ESAP in november 2021. In juni 2022 heeft de Raad van de Europese Unie een positief advies gegeven voor de implementatie. Daarmee is de eerste stap gezet in de realisatie van de kapitaalmarktunie strategie van de Unie, en de Europese ‘Green Deal’.

Belangrijke nuance in het voorstel van de Raad is de aanpassing in tijdslijn van de implementatie. Waar de Commissie 2025 voorstelde, acht de Raad het noodzakelijk de tijdslijnen met 2 jaar op te schuiven om te zorgen voor succesvolle implementatie van het platform. Het voorstel ligt nu bij het Europees Parlement, dat tevens een besluit moet nemen over de implementatietijdslijnen. Het lijkt erop dat de ‘MVP’ variant klaar moet zijn voor gebruik op 1 januari 2027. Een tweede fase met daarin meer gegevens en functionaliteiten van het platform zal waarschijnlijk 1 januari 2029 in werking treden.

Deze tijdslijn wil niet zeggen dat financials zouden moeten wachten op de implementatie. Om straks zonder al te veel problemen over te stappen op ESAP, is het van belang dat organisaties hun (duurzaamheids)data nu al goed structureren. Het zorgen voor een hoge mate van datakwaliteit binnen de organisatie zal daar optimaal aan bijdragen. Zo voldoen organisaties straks sneller aan de nieuwe rapportagestandaarden die er met ESAP aan zitten komen.