Klantscreening is meer dan alleen een vinkje

ITDS Business Consultants - statistieken

Terwijl identificatie en verificatie van identiteit, via o.a. VIS en BKR checks, ingeburgerd zitten in de onboarding van financiële dienstverleners, valt klantscreening nog vaak buiten de boot. Recent nog ontving een Nederlandse bank een miljoenenboete voor het niet controleren van de Politically- Exposed Persons (PEP) status van haar klanten. Klantscreening blijft in de praktijk vaak nog achter, terwijl het wel een belangrijk onderdeel is van de onboarding. Het heeft niet alleen effect op het risicoprofiel van de klant, maar bepaalt mede welke dienstverlening geboden mag worden en welke maatregelen genomen moeten worden om te voorkomen dat criminelen gebruik maken van het financiële stelsel.

In onze vorige blogreeks keken we naar de impact van Customer Due Diligence (CDD) bij verschillende financiële dienstverleners. Deze keer zoomen onze consultants Bas en Hannah in op een aspect van het CDD proces, namelijk de PEP controle en sanctiescreening. Hierbij kijken we naar welke uitdagingen wij bij financiële dienstverleners in de praktijk nog vaak zien terugkomen.

PEP controle: wat is dit precies?

Politically-Exposed Persons (PEP), of in het Nederlands Politiek Prominente Personen, zijn alle personen die op nationaal niveau een prominente functie bekleden. De Wwft verplicht alle financiële instellingen in Nederland om op de hoogte te zijn wie van hun klanten PEP’s zijn. Deze klanten kunnen namelijk gevoeliger zijn voor het aannemen van steekpenningen en deelname aan fraudezaken. Onder de classificatie vallen niet alleen de PEP’s zelf, maar ook hun directe familieleden en naaste zakenrelaties. Voor de PEP controle levert de Nederlandse staat financiële dienstverleners een lijst aan met functietitels, maar niet de bijbehorende namen inclusief hun relaties. Daarmee legt de staat de verantwoordelijkheid bij financiële dienstverleners om continue op de hoogte te zijn van niet alleen buitenlandse, maar sinds een aantal jaar nu ook binnenlandse, PEP’s. In de praktijk kan dit een knelpunt zijn.

Het gevaar van ‘false positives’

Om deze classificatie uit te voeren kunnen dienstverleners gebruik maken van openbare bronnen zoals het internet of nieuwsartikelen. In de praktijk zijn ze vaak aangewezen tot externe partijen zoals bijvoorbeeld World-Check of Dow Jones die deze datasets commercieel aanbieden. Een groot risico dat verbonden is aan deze lijsten is de kans op ‘false positives’. Dit houdt in dat er bijvoorbeeld een hit is bij een klant die zelf geen PEP is, maar wel dezelfde achternaam en geboortedatum heeft als een PEP. Financiële dienstverleners kunnen dus niet blindelings vertrouwen op de lijsten en moeten vaak handmatig verder verdiepend onderzoek uitvoeren. Dit resulteert in grote KYC/ CDD teams die dagelijks onderzoek verrichten en daarmee verhoogde operationele kosten voor de financiële dienstverlener. Een uitdaging is het ontbreken van voldoende gekwalificeerde KYC/CDD medewerkers, waardoor het lastig is om de poortwachter functie goed uit te kunnen oefenen.

Een grijs gebied binnen sanctiescreening

Naast de PEP screening moeten financiële dienstverleners continue controleren of hun klanten voorkomen op sanctielijsten. Als bewezen is dat een klant bij financieel-economische criminaliteit betrokken is, mag hij geen financiële diensten meer afnemen en worden alle huidige tegoeden bevroren. Nederlandse financiële dienstverleners moeten niet alleen kijken naar de Nederlandse sanctielijst, maar ook naar de sanctielijsten van de Europese Unie (EU) en de Verenigde Naties (VN). Waar de Wwft en de Sanctiewet een grijs gebied creëren is op het vlak van naaste relaties van de aangewezen persoon op sanctielijsten. Terwijl naaste relaties wel onder de PEP classificering vallen, richt de sanctiescreening zich niet op deze groep, op een paar uitzonderingen na. Naaste relaties uit landen die niet op de sanctielijst staan vallen daarbij in het ‘grijze gebied’. Hierbij vertrouwt de Nederlandse Staat financiële dienstverleners toe om zelf een beoordeling te maken op basis van het voorafgestelde risicobeleid van de dienstverlener.

Het knelpunt: gezamenlijke diensten

Knelpunten ontstaan vaak in het geval van gezamenlijke financiële diensten, zoals een en/of rekening of een gezamenlijke polis. Bijvoorbeeld als een persoon die voorkomt op een sanctielijst samen met een familielid gebruik wil maken van een financiële dienst. Enerzijds mag de dienstverlener het familielid niet weigeren, maar anderzijds mag hij de persoon op de sanctielijst geen diensten verlenen. In zulke gevallen is het belangrijk dat de financiële dienstverlener het klantdossier goed op orde heeft om een duidelijk beeld te krijgen van de onderlinge relaties van zijn klanten. Vervolgens kan de dienstverlener kiezen om door middel van een speciaal verzoek te zorgen dat de aangewezen persoon van de rekening of polis wordt verwijderd. Daarbij komt de overgebleven klant in een hoog risico groep met verscherpt cliëntenonderzoek terecht.

Naar een effectieve data inrichting

Financiële dienstverleners moeten tegenwoordig steeds beter op de hoogte zijn van wie precies hun klanten zijn en hoe ze aan hun geld komen. In de praktijk blijkt dit proces niet altijd even makkelijk. Commerciële PEP lijsten zijn vaak niet uitputtend en het is niet altijd duidelijk hoe dienstverleners om moeten gaan met naaste relaties. Hierdoor zien wij een behoefte ontstaan naar een effectieve data inrichting die uiteindelijk de eerste stappen naar automatisering kan faciliteren.

ITDS heeft een ervaren CDD team die al bij meerdere financiële dienstverleners zijn kennis en expertise heeft toegepast. Onze oplossingen zijn onderbouwd door data en op de lange termijn gericht. Wij denken graag mee. Neem vooral contact op met Bas (b.vandoornik@itds.nl) of Hannah (h.weisz@itds.nl).

Welke kansen zie je?

We maken graag een afspraak. Bel ons op 0653778749 of stuur een e-mail naar e.hoekstra@itds.nl.

Bel mij terug

"*" geeft vereiste velden aan

Hidden
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Actueel