CSRD: een middel voor een duurzamer Europa, of wéér een nieuwe rapportageverplichting?

Binnenkort kunnen veel bedrijven niet meer wegkomen met lege beloften over ESG prestaties. Je moet het kunnen bewijzen. Vanaf 2024 wordt het voor bijna 50.000 organisaties in Europa verplicht om te rapporteren over de ambities en prestaties op het gebied van duurzaamheid, sociale omstandigheden en bestuur. Een manier van de Europese Commissie om het kaf van het koren te scheiden. En zo het innovatievuur op het gebied van ESG aan te wakkeren.

De nieuwe CSRD-richtlijn (Coporate Sustainability Responsibility Directive), vraagt om meer transparantie van bedrijven in Europa over ESG. De wet is een 2.0 versie van de Non-Financial Reporting Directive (NFRD) die in 2018 in werking trad. Alle bedrijven die onder de NFRD vallen, zullen vanaf 2024 moeten voldoen aan de CSRD-richtlijn. Vanaf 2025 volgen alle grote bedrijven die niet vielen binnen de NFRD en vanaf 2026 geldt de CSRD ook voor alle beursgenoteerde MKB-bedrijven.

De NFRD was de eerste wetgeving in z’n soort die, zoals de naam al doet vermoeden, geen verband houdt met de financiën van een bedrijf. Na twee jaar van rapportageverplichtingen concludeerde de Europese Commissie dat deze bestaande richtlijn niet het gewenste effect had zoals vooraf gehoopt. De wet moest zorgen voor verbeteringen op het gebied van Environmental, Social & Governance (ESG), maar deze bleven op grote lijnen uit. De reikwijdte van de rapportage van NFRD ging niet ver genoeg om daadwerkelijk impact te maken.

Veel woorden, weinig daden

Dus ging men weer terug naar de tekentafel. De scope werd uitgebreid, extra onderwerpen werden geïntroduceerd en ook de manier van rapporteren veranderde. Dat resulteerde in 2021 tot de aankondiging van de CSRD-richtlijn. Een nieuwe, betere wet was geboren. Met de ingang van CSRD wil de EU duurzaamheidsrapportages standaardiseren en zo de transparantie vergroten. Tijdens het maken van deze rapportages, worden organisaties verplicht om actief hun huidige beleid en werkzaamheden onder de loep te nemen. De inzichten die worden verkregen, zullen licht werpen op de huidige gang van zaken en misschien zelfs doen inzien dat het anders moet. En als dit niet zorgt voor de nodige motivatie, kan het wegvallen van ESG als belangrijk communicatiemiddel wél zorgen voor dat laatste duwtje.

Op dit moment kunnen bedrijven namelijk ongestoord beloften maken over visionaire HR-strategieën, duurzaamheidstargets en inclusiviteit zonder deze te hoeven bewijzen aan toezichthouders of het publiek. Ook is informatie over de implementatie van deze beloften niet vrij beschikbaar, waardoor werknemers en/of consumenten maar moeten vertrouwen op de uitvoering hiervan.

Hoewel er vaak geen kwade bedoelingen zijn, is dit niet de meest ethisch verantwoorde manier van communicatie. Door de ingang van CSRD wordt het voor deze windowdressers veel moeilijker gemaakt. De Europese Commissie zal slechte presteerders (nog) niet aan de schandpaal nagelen met top-10 rankings, maar ze kunnen niet meer wegkomen met enkel mooie beloften.

Barst straks de ESG-strijd los?

Door inzicht in iedereens prestaties en het wegvallen van dit belangrijke communicatiemiddel kan CSRD een concurrentiestrijd teweegbrengen, waarbij early adopters als winnaar uit de bus komen. Bedrijven die ESG al daadwerkelijk op de agenda hebben staan, of van plan zijn om de nodige stappen te maken, kunnen zich op deze manier onderscheiden van de concurrentie. Met een steeds kritischere doelgroep op deze onderwerpen, is de nieuwe richtlijn niet alleen een verplichting, maar ook een strategisch middel.

Grote veranderingen

Alles bij elkaar genomen, lijkt de CSRD-wetgeving een goede manier om ESG-doelen te bereiken. Echter vereist de rapportageverplichting van de CSRD veel extra werk. Om gedetailleerde informatie te verstrekken over duurzaamheidsprestaties, is een grondige voorbereiding en aanpassing van rapportageprocessen- en systemen noodzakelijk. Daarnaast is effectief datamanagement van belang om gegevens nauwkeurig te verzamelen, te verwerken en om de kwaliteit van de gegevens te monitoren en te borgen. Gezien een externe accountant de ESG rapportage beoordeelt, zijn alle genoemde acties niet meer dan logisch. Maar, heb je dit nog niet op orde? Dan is er veel werk aan de winkel.

Een duurzamer, eerlijker en socialer Europa

Naast alle technologische aanpassingen dwingt de CSRD om het beleid en de strategie ook aan te passen. Juist daarmee kunnen bedrijven het verschil maken en zo hun verantwoordelijkheid nemen en positieve veranderingen doorvoeren ten aanzien van ESG. Denk aan de visie, werkzaamheden, rollen en meest belangrijk: het plan voor de toekomst. De CSRD dwingt, maar is de manier om een steeds duurzamere economie te creëren. Een uitdaging, maar ook noodzakelijk.